Z międzywojennej historii „Lecha” Rypin

O tym jak osadnicy z Galicji, w latach 20-tych ubiegłego wieku, z nudów zaszczepili na rypińskim gruncie miłość do piłki nożnej. Przedstawiamy pierwszą część historii rypińskiego klubu piłkarskiego

Kończyła się I wojna światowa. Migracje ludności były wówczas zjawiskiem powszechnym. Do Rypina około 1920 roku przybyła niewielka grupa osadników z południowej części odradzającej się Rzeczpospolitej. W grupie tej byli pierwsi piłkarze i działacze, którzy zapoczątkowali piłkę nożną w mieście. Prawdopodobnie do tych zapaleńców należeli Roman Kolasiński, Jan Drużba, Jan Szczepaniec, Stanisław Dorożański, Jan Czubaty. W kilka lat później pisali o sobie: Przyfrunęliśmy z daleka. Z drugiego gdzieś krańca odrodzonej Ojczyzny, kędy zgliszcza jeszcze, i żałoba z niezdecydowaną radością Zwycięstwa kojarzyła się. Rzuceni w świat bezlitosną, twardą ręką życia, na zapleśniały grunt prowincjonalny, padli w poszukiwaniu chleba. Osiedli. Już w 1922 roku narodził się wśród nich pomysł utworzenia drużyny piłkarskiej w Rypinie, a przyczyną była nuda małego prowincjonalnego miasteczka. Osadnicy z Galicji zapewne grali w piłkę nożną wcześniej na terenach naddniestrzańskich i nie były im obce reguły tego sportu. Można z dużym prawdopodobieństwem przyjąć, że były to pierwsze próby wprowadzenia futbolu w Rypinie. Powołano wówczas klub sportowy o nazwie „Amatorzy Piłki Nożnej”.

Pierwsze mecze rozgrywano z sąsiednią drużyną „Czarnych” Brodnicy, toruńską „Torunią” i „Kołem Sportowem” w Lipnie. Najbardziej dokuczliwy był brak własnego boiska i na mecze towarzyskie wynajmowano odpłatnie łąkę za miastem od Adolfa Barthla. Już w 1923 roku powołano jednak komitet budowy stadionu, a Wydział Powiatowy Starostwa wykupił wynajmowany od Barthla teren pod planowaną inwestycję. Na czele komitetu stanął Roman Kolasiński. W trakcie budowy podjęto także działania mające na celu zarejestrowanie klubu piłkarskiego, któremu nadano nazwę „Lech” Rypin. Niewątpliwie można uznać utworzony wówczas klub za kontynuację drużyny „Amatorów”, zainicjowanej w 1922 roku, i od tegoż czasu wywodzić genezę Rypińskiego Klubu Sportowego „Lech”. Wraz z rejestracją Klubu powołano pierwszy zarząd, w skład którego weszli: Bronisław Gancarczyk, wówczas inspektor szkolny, jako prezes, Jan Szczepaniec wiceprezes, Stanisław Dorożański sekretarz, członkowie: Jan Drużba, Roman Kolasiński, Feliks Przymanowski, Kazimierz Gorczyński, Zygmunt Jagodziński, Ignacy Gratkowski, Tadeusz Olszewski.
Stadion za cmentarzem parafialnym budowany był do wiosny 1924 roku. Wybudowany został w tak szybkim tempie dzięki ofiarności Romana Kolasińskiego, Włodzimierza Krzyżanowskiego i burmistrza Józefa Budzanowskiego. Uroczyste otwarcie odbyło się 27 kwietnia 1924 roku. Poprzedzone zostało mszą świętą odprawioną w kościele św. Trójcy przez księdza Stanisława Gogolewskiego. Pierwszy mecz w tym samym dniu na nowym stadionie piłkarze „Lecha” rozegrali z drużyną „Gwiazda” z Działdowa, remisując 4:4. W skład pierwszej drużyny „Lecha” weszli: Roman Strzeszewski, Tadeusz Szczerkowski, Włodzimierz Krzyżanowski, Jan Drużba, Józef Kolasiński, Włodzimierz Krzywosiński, Czesław Urbański, Tadeusz Kolasiński, Bronisław Kolasiński, Jan Czubaty (bramkarz), Adolf Baran. Od lipca nastąpiła zmiana bramkarza, którym został Stanisław Chmielewski.

Relacje z meczów „Lecha” zamieszczała wydawana wówczas w mieście „Kronika Rypińska”. Autorami relacji byli Jan Drużba i Tadeusz Olszewski, a barwne opisy gry, duże zainteresowanie ówczesnych mieszkańców Rypina, pozwalają sądzić, że piłkarze byli bohaterami miasta. Szczególnie interesujący okazał się mecz rozegrany przez młodą drużynę „Lecha” z pierwszoklasową drużyną Polski „Legią” Warszawa. Chociaż przegrany przez Lechitów w znacznym stosunku bramek 8:1, wydaje się być jednym z ważniejszych w historii klubu ze względu na rangę przeciwnika. Ważny był także mecz z „Małachowianką”, mistrzem Płocka, który przyniósł Lechowi sumiennie zdobyte zwycięstwo w stosunku 4:1. W 1925 roku Kronika Rypińska relacjonowała mecze: „Gryf” I Toruń – „Lech” Rypin 4:4; Klub Sportowy 8 Pułku Saperów Toruń – „Lech” Rypin 1:1; „Lech” Rypin - „Zuch” Toruń 2:0; Koło Sportowe Lipno - „Lech” Rypin 3:4; „Lech” Rypin – TKS Toruń 3:1. W 1926 roku można było przeczytać relacje z meczów: Wojskowy Klub Sportowy Baonu Balonowego Toruń – „Lech” Rypin 1:3; „Gryf” Toruń – „Lech” Rypin 2:0; Klub Sportowy Brodnica – „Lech” Rypin 0:4; Sierpecki Klub Sportowy – „Lech” Rypin 2:2; „Lech” Rypin – Sierpecki Klub Sportowy 8:0; „Lech” Rypin – „Zuch” Pomorze 3:1; „Sparta” Nowe Miasto – „Lech” Rypin 1:6; „Lech” Rypin – „Cuiavia” Włocławek 2:2; „Lech Rypin” – „Skoda” (Varsovia) Warszawa 3:3; „Lech Rypin” – „Strzelec” Płock 6:2. Podobnie o sukcesach rypińskiej drużyny pisano w 1927 roku: „Lech Rypin” – Reprezentacja Płocka 7:4; „Sokół” Sierpc – „Lech” Rypin 0:1; „Lech” Rypin – „Sokół” Sierpc 7:1.

Ogromne zainteresowanie piłką nożną, jakie zostało rozbudzone w pierwszej połowie lat dwudziestych w Rypinie, spowodowało utworzenie innych drużyn piłkarskich w mieście. Wkrótce powołano „Lecha II”, a w 1924 roku powstała jeszcze w Rypinie drużyna piłkarska „Zawisza”. W 1924 roku w skład zarządu „Lecha” wchodzili: Bronisław Gancarczyk – prezes, Heliodor Marcinkowski – wiceprezes, Jan Drużba – sekretarz, Kazimierz Gorczyński – skarbnik, Tadeusz Olszewski – wydziałowy oraz członkowie: Roman Kolasiński, Jan Przetakiewicz, Zygmunt Jagodziński, Ignacy Gratkowski, Jan Szczotkowski, Włodzimierz Krzyżanowski, Józef Budzanowski, Jan Czubaty, Tadeusz Szczerkowski. Klub „Lecha” rozszerzył także swoją działalność na inne dziedziny sportu. Już od 1925 roku urządzano tory łyżwiarskie i saneczkowe w mieście, zorganizowano sekcję lekkoatletyczną. Stopniowo „Lech” stawał się także instytucją o charakterze kulturalnym. W karnawale 1925 roku rozpoczęto organizowanie balów miejskich i tzw. imprez towarzyskich.

W 1926 roku zawiązano w Rypinie żydowską drużynę piłkarską „Makkabi”, która rozgrywała także mecze z „Lechem”. „Lech” rozgrywał także mecze z drużynami żydowskimi z innych miast. W Kronice z września 1927 roku zachowała się relacja ze spotkania z „Makkabi” Płock, zakończonego zwycięstwem Lechitów 8:0, a w 1930 roku 8:1. Liczni rypińscy Żydzi posiadali w początkach lat trzydziestych trzy drużyny piłkarskie: Klub Żydowski „Kraft”, KŻ „Gwiazda” i „Makkabi. Mimo nastawienia antyżydowskiego ówczesna prasa chwaliła także żydowską piłkę nożną. Od 1927 roku pojawiła się w Rypinie w ramach tzw. ruchu sokolskiego drużyna piłkarska „Sokół”, która wkrótce zaczęła nawet dominować nad „Lechem”, a kluby rywalizowały nie tylko na niwie sportowej.

W końcu lat dwudziestych, wraz z kryzysem gospodarczym w Polsce, rozpoczęły się kłopoty rypińskiego „Lecha”. Brak funduszy na działalność klubu oraz niewielkie zainteresowanie ze strony władz miasta, powodowały stopniowe zamieranie piłki nożnej w Rypinie. Wielki kryzys gospodarczy początku lat trzydziestych załamał już całkowicie działalność sportową w Rypinie. Po zakończeniu kryzysu klub nie potrafił już podnieść się z marazmu. Od 1935 roku do wybuchu wojny przejęty został przez organizację strzelecką, która dysponując większymi funduszami wyszła obronną ręką z załamania gospodarczego. Bardzo rzadko dawni zawodnicy występowali pod nazwą „Lecha”, reprezentując od tej pory barwy „Strzelca”. W latach trzydziestych coraz większą rolę przykładano do zawodów lekkoatletycznych, a piłka nożna schodziła na plan dalszy. W prasie lokalnej można znaleźć częste informacje o zmaganiach w biegach, skokach wraz z wynikami. Zanikają natomiast relacje z meczów piłkarskich. Zimą rozgrywano mecze hokeja na lodzie.

PG
(Opracowano na podstawie książki „Lech” Rypin 1922-2007. W kolejnych częściach dalsza historia rypińskiego klubu do chwili obecnej).