Hołd dla straży powiatu rypińskiego

Rozmowa z dr Piotrem Gałkowskim, autorem książki „Straże pożarne powiatu rypińskiego”

– Ma pan na swoim koncie wiele publikacji poświęconych m.in. wybitnym postaciom z powiatu rypińskiego: ks. Czesławowi Lissowskiemu czy Bogdanowi Chełmickiemu. Skąd pomysł, żeby kolejna książka dotyczyła historii straży pożarnej?

– Ta publikacja powstała z inicjatywy Jana Pankowskiego, prezesa zarządu Oddziału Powiatowego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych w Rypinie. Pan Jan zaproponował mi opracowanie dziejów ruchu strażackiego w naszym powiecie. Przyjąłem tę propozycję, bo dobrze wiemy, że czas zaciera ślady i odkładanie tematu na później nie jest najlepszym rozwiązaniem dla historyka. Coraz trudniej odtworzyć pewne wydarzenia. A muszę powiedzieć, że praca nad książką nie była łatwa. Degradacja źródeł historycznych dotyczących straży pożarnych była naprawdę znaczna.

– Jak wyglądał proces pisania tej książki?

– Zaczynając pracę liczyłem, że odnajdę w archiwach jednostek kroniki, dokumentacje lub protokoły z walnych zebrań. Okazało się niestety, że w większości OSP nie istnieją właściwie żadne materiały źródłowe pisane, tworzone przez zarządy straży. Zatem problemem nie było napisanie książki, ale zebranie do niej materiału. W związku z tym konsekwentnie jeździłem do każdej wsi i jednostki strażackiej po to, aby przeprowadzić rozmowy z wieloma osobami, uporządkować pewne fakty. Później trzeba było skompletować, porównać spory materiał fotograficzny i dokumentalny. Praca nad szukaniem materiałów zajęła mi ponad dwa lata i połączona była z jednoczesnym pisaniem książki.

– Liczy pan na to, że publikacja zainteresuje nie tylko osoby związane ze strażą?

– To książka kierowana do szerokiego grona odbiorców – mieszkańców wsi powiatu rypińskiego. Czytelnicy znajdą oczywiście bibliografię, która nie tylko pozwala na uwiarygodnienie pewnych wydarzeń, ale także umożliwia czytelnikowi poszerzenie informacji. Opisując procesy zachodzące w ruchu pożarniczym, pokusiłem się o ich ocenę historyczną. Praca opisuje w odrębnych rozdziałach 50 jednostek ochotniczych straży pożarnych działających w powiecie a także historię Państwowej Straży Pożarnej i Powiatowego Oddziału Związku Ochotniczych Straży Pożarnych w Rypinie. W ten sposób mieszkańcy różnych wsi znajda coś dla siebie.

– Ta książka to hołd oddany straży?

– To forma podziękowania dla tysięcy strażaków, pomnik wystawiony przez społeczeństwo za ratowanie środowiska naturalnego. I także hołd oddany druhom jednostek strażackich, którzy zginęli, niosąc pomoc w pożarach czy wypadkach samochodowych. Ochotnicze straże pożarne w powiecie rypińskim istnieją od ponad 130 lat. To jedyna instytucja, która w tak znaczącym stopniu przyczyniła się do ochrony środowiska naturalnego na tym terenie.

Rozmawiał
Tomasz Błaszkiewicz
fot. UG Rypin