Oddali hołd pomordowanym

W piątek 20 października w Lasku Rusinowskim odbyły się uroczystości z okazji 78. rocznicy zbrodni Selbstschutzu. W obchodach wzięły udział m. in. lokalne władze, delegacje z pocztami sztandarowymi oraz mieszkańcy Rypina i powiatu

Oddziały niemieckiej mniejszości narodowej nazwane Selbstschutz aktywnie uczestniczyły w działaniach eksterminacyjnych wymierzonych w polską i żydowską inteligencję. Członków paramilitarnej formacji charakteryzowała szczególna brutalność. Ofiary Selbstschutzu były torturowane i mordowane w najokrutniejszy sposób. Masowych zbrodni dokonywano głównie na terenie „Domu Kaźni” w Rypinie oraz w pobliskich lasach. Oprawcy nie oszczędzili również młodzieży. Podczas uroczystości genezę zbrodni przypomniał zebranym dyrektor Muzeum Ziemi Dobrzyńskiej.

– Ziemia Dobrzyńska, a w tym powiaty rypiński i lipnowski, w ramach II wojny światowej zostały włączone do III rzeszy, do okręgu Gdańsk Prusy Zachodnie – mówił Andrzej Szalkowski. – Obszar ten miał być poddany germanizacji według namiestnika okręgu Alberta Forstera w ciągu najbliższych pięciu lat. Planowano tego dokonać poprzez planowaną eksterminację grupy przywódczej, czyli inteligencji polskiej, ludzi aktywnych politycznie i społecznie. W skład organizacji Selbstschutz wchodziły osoby narodowości niemieckiej, które mieszkały na terenach polski i na wiele miesięcy przed wybuchem II wojny światowej przygotowywały listy proskrypcyjne osób, które w pierwszej kolejności miały być wymordowane. Do tej grupy ludzi należeli przede wszystkim nauczyciele, księża i ziemianie, czyli ci, którzy zdaniem hitlerowskich Niemiec, będą stawiać opór w planach totalnego zgermanizowania terenów włączonych do III Rzeszy.

Uroczystości rocznicowe rozpoczęły się zbiórką przed kościołem pw. św. Trójcy. Część artystyczną przygotowała młodzież z Zespołu Szkół nr 5 im. ks. Jana Twardowskiego w Rypinie. Po mszy głos zabrali parlamentarzyści: Jan Krzysztof Ardanowski i Zbigniew Sosnowski. Następnie w asyście 4. Pułku Chemicznego z Brodnicy i pocztów sztandarowych wyruszyła procesja do Lasku Rusinowskiego. Obchody zakończyły się złożeniem wieńców i zniczy pod pomnikiem poległych przez poszczególne delegacje. Piątkowa uroczystość zorganizowali: Urząd Miasta Rypin, Muzeum Ziemi Dobrzyńskiej, Urząd Gminy Rypin oraz parafia św. Trójcy.
 

Tekst i fot. 
Adam Wojtalewicz