Budowlane Przedsiębiorstwo Powiatowe – część pierwsza (1950-1960)

1 kwietnia 1950 roku, na bazie istniejącej Spółdzielni Budownictwa Wiejskiego, utworzono w Rypinie Budowlane Przedsiębiorstwo Powiatowe, które miało się zająć wszelkimi inwestycjami budowlanymi, podejmowanymi przez władze w powiecie rypińskim

Siedziba BPP (tzw. Bepów) mieściła się w drewnianym baraku przy ulicy Mławskiej 17. Pierwszym kierownikiem mianowany został Ryszard Adamczyk, a główną księgową Michajłowa. Już w październiku nastąpiła zmiana w zarządzie i dyrektorem został inżynier Mieczysław Ciepliński, z kolei funkcję głównego księgowego objął Bruno Bachman. Majątek BPP składał się wówczas z drewnianego baraku administracyjnego, szopy magazynowej, dwóch samochodów ciężarowych z demobilu, motocykla, betoniarki i maszyny do pisania. Bardzo szybko przedsiębiorstwo zostało doinwestowane i rozbudowane. W 1950 roku zatrudniało już 182 pracowników, w tym 21 tzw. umysłowych. Podjęto w tym samym roku szereg dużych inwestycji. Rozpoczęto budowę gmachu Narodowego Banku Polskiego wraz z mieszkaniami przy ulicy Warszawskiej 6, szkoły w Szczutowie, szkoły w Chrostkowie oraz rozbudowę Spółdzielni Mleczarskiej w Rypinie. Prace prowadzone były pod kierownictwem Makla, Michalskiego i Żołnowskiego. 

W 1951 roku Budowlane Przedsiębiorstwo Powiatowe zatrudniało już 190 pracowników i otrzymywało do realizacji budowy nawet poza powiatem. Realizowano odbudowę domów w Grudziądzu, remonty budynków mieszkalnych w Bydgoszczy i rozpoczęto budowę proszkowni mleka przy Spółdzielni Mleczarskiej w Rypinie. Ogółem w roku tym prowadzono już 22 place budowy. W 1952 roku Budowlane Przedsiębiorstwo Powiatowe, kierowane przez Mieczysława Cieplińskiego, zbudowało magazyn w Kretkach, cegielnię w Rypinie, Szkołę Podstawową w Borzyminie, ale także przeprowadzało remont Zakładów Graficznych i Teletechnicznych w Bydgoszczy. Niewielkie załamanie przyszło w 1953 roku, kiedy to liczba pracowników spadła do 150, ale zbudowano wówczas szkołę w Rogowie, przedszkole w Bydgoszczy, magazyny zbożowe w Świedziebni i prowadzono rozbudowę POM w Rypinie. 

W 1954 roku większość inwestycji BPP realizowało poza powiatem rypińskim, szczególnie w Bydgoszczy i Toruniu. W 1955 roku powróciła koniunktura na budownictwo i przedsiębiorstwo zatrudniało już 275 pracowników i wykonywało roboty na 55 budowach. Wystawiono wówczas w Rypinie m.in. Komitet Powiatowy PZPR na Nowym Rynku, ale także mleczarnię w Zbójnie, piekarnię w Szczutowie. W 1956 roku zatrudnienie wynosiło już 310 osób. Realizowano w tym czasie siłami BPP m.in. Szkołę Podstawową w Radominie, duży Dom Towarowy w Brodnicy. Po październiku pozwolono także na budowę domu parafialnego w Osieku. W Rypinie BPP rozpoczęło w tym roku budowę gmachu poczty przy ulicy Mławskiej i pomieszczeń pralni przy szpitalu powiatowym. 

W połowie lat pięćdziesiątych BPP było już doskonale rozwiniętym zakładem, zatrudniającym ponad 300 osób. W 1957 roku zmieniono nazwę BPP na Przedsiębiorstwo Budownictwa Terenowego (PBT), chociaż jeszcze długo mieszkańcy mówili o tzw. Bepach. W tym samym roku przejęto Przedsiębiorstwo Budownictwa Terenowego w Brodnicy i zaczęto realizować wiele inwestycji w tym mieście, m.in. dużą stację CPN, Dom Towarowy PZGS, a w roku następnym BPT podjęło się budowy Brodnickich Zakładów Mięsnych. Wystawiono w tym czasie siłami rypińskiego PBT dom handlowy w Radominie, szkoły w Świedziebni, Przywitowie, Rypałkach, mleczarnię w Jabłonowie, kilkanaście budynków mieszkalnych w Grudziądzu. W 1958 roku zakład rozpoczął budowę Szkoły Podstawowej nr 2 w Rypinie oraz bloku mieszkalnego przy ulicy Dworcowej dla własnych pracowników. Tylko w tym roku realizowano obiekty na 51 placach. W 1959 roku PBT wystawiło budynek mieszkalny przy ulicy Bojowników PPR. Przystąpiło także do stworzenia szkół w powiecie rypińskim, m.in. w Godziszewach, Czumsku, Radzikach, ale także szkół poza terenem powiatu, m.in. w Brodnicy, Pokrzydowie, Jajkowie, Szabdzie. Zakład wszedł szeroko z inwestycjami na teren powiatu golubskiego, realizując budowy szkół, domu towarowego w Golubiu. W 1960 roku oddano do użytku kolejny blok mieszkalny z 23 mieszkaniami dla własnych pracowników przy ulicy Dworcowej 19. Rozwinęła się w tym okresie także praca kulturalno-oświatowa w zakładzie, której dużo uwagi poświęcał ówczesny sekretarz POP Franciszek Przeczewski. 

W początkach lat sześćdziesiątych Przedsiębiorstwo Budownictwa Terenowego przeżywało okres dynamicznego rozwoju. Zatrudnienie wzrastało do ponad 370 osób. Korzystano w dużej mierze z prywatnego transportu konnego, ale także wynajętych ciągników i samochodów z innych zakładów. W 1960 roku przedsiębiorstwo zlikwidowało własny transport konny, sprzedając ostatnią parę koni. W 1961 roku BPP rozpoczęło budowę Domu Nauczyciela w Rypinie przy ulicy Nowy Rynek oraz budynku mieszkalnego przy ulicy Piaski, ale także kolejnych szkół w powiecie, m.in. w Okalewku, Suminie, Dobrem i wielu innych budynków w okolicznych wioskach. Dominowało nadal na rynku budowlanym w Brodnicy, stawiając w tym mieście m.in. wylęgarnię drobiu, fabrykę żelatyny, magazyn nasion. 
 

dr Piotr Gałkowski