Z dziejów rypińskiej Poczty

Prawdopodobnie w latach siedemdziesiątych XIX wieku Rosjanie założyli w naszym mieście pierwszy oddział pocztowy. W 1882 roku był jednym z pięciu w guberni płockiej. Funkcję naczelnika pełnił wówczas Wacław Prusiewicz

Poczta do Rypina przywożona była cztery razy w tygodniu. W mieście funkcjonowała także stacja telegraficzna, którą w 1883 roku kierował Józef Rozwodowski. W 1888 roku istniał Rypiński Oddział Pocztowo-Telegraficzny, którym kierował wspomniany Wacław Prusiewicz. Pracownikiem poczty był Wacław Szaniawski, od połowy 1893 roku Józef Prusiewicz, a od 1895 roku także Abdon Groblewski. W 1900 roku naczelnikiem oddziału pocztowego w Rypinie został Rosjanin Gawrił Burundukow. Poczta, zwana kantorą, mieściła się przy ulicy Mławskiej w domu Dzięciołowskiego. W 1914 roku urząd pocztowy przejęty został przez Niemców. Sytuacja taka utrzymała się do 10 listopada 1918 roku, kiedy to poczta przejęta została przez mieszkańców Rypina i uzyskała miano Poczty Polskiej. Pierwszym naczelnikiem mianowany został przez dyrekcję w Warszawie Józef Prusiewicz, a jego zastępcą Bolesław Janowicz. Pierwszymi polskimi urzędnikami zostali: Władysław Zembrzuski i Maria Stemporska, pocztylionem Władysław Zieliński, woźnym Leon Promkowski. Od wiosny 1919 roku urząd przybrał nazwę Poczta Telegraf i Telefon. Wymiana poczty odbywała się przy pomocy karetek konnych, przywożących listy raz dziennie z Sierpca i ze Zbójna (dostarczane z Lipna). W 1919 roku funkcjonowała centralka telefoniczna dla 18 abonentów i posiadająca także dwa aparaty Morsa. 

W 1930 roku naczelnikiem Urzędu Pocztowego w Rypinie został Leon Janicki. Funkcję tę pełnił do 1939 roku. Był znanym w mieście działaczem społecznym. Aresztowany został przez Niemców w październiku 1939 roku i rozstrzelany na stadionie sportowym, prawdopodobnie przez członka Selbstschutzu Otto Rotzala. W kwietniu 1940 roku aresztowany został przez gestapo pracownik rypińskiej poczty Leon Wierzbicki. Osadzony w obozie koncentracyjnym w Dachau, zmarł w kilka miesięcy później. Nadzór nad pocztą w Rypinie przejęli Niemcy, chociaż pracownikami byli także Polacy, m.in.: Roman Dec, Kazimierz Tęgowski.

Po wyzwoleniu Urząd Pocztowo-Telekomunikacyjny w Rypinie uruchomiony został w początkach marca 1945 roku w budynku przy ulicy wówczas Piłsudskiego 30. Wyposażenie udało się zgromadzić technikowi telekomunikacyjnemu Józefowi Grabczykowi, ale sprzęt ten został skonfiskowany przez żołnierzy radzieckich. W kwietniu przysłany został z Bydgoszczy Walenty Sasin, który objął funkcję pierwszego naczelnika Urzędu Pocztowo-Telekomunikacyjnego w Rypinie. Zatrudniono 17 pracowników. Już w kilka tygodni później mianowano jednak nowego naczelnika, Czesława Zarębskiego. Zastępcą został Bolesław Janowicz, a nadzór techniczny prowadził Józef Grabczyk.

Urzędowi Pocztowo-Telekomunikacyjnemu w Rypinie podlegało wówczas 9 placówek terenowych: w Chrostkowie, Osieku, Ostrowitem, Radominie, Sadłowie, Skrwilnie (od 1948 roku samodzielny urząd kierowany przez naczelnika Lucjana Biedrzyckiego), Szczutowie, Świedziebni i Zbójnie, od 1948 roku nowo otwarte w Radzikach Dużych i Rogowie, od 1950 w Okalewie. W pierwszym powojennym okresie urząd dysponował tylko transportem konnym, w większości wynajętym. Dopiero w drugiej połowie 1946 roku poczta w Rypinie otrzymała z darów UNRRA półciężarowy samochód marki Dodge, którym przewożono listy i paczki do placówek terenowych, z wyjątkiem Świedziebni, do której droga była zniszczona i nadawała się tylko do transportu konnego. Mimo starej przedwojennej centrali urząd montował w tym okresie aparaty telefoniczne dla nowych abonentów w mieście, szczególnie w powstających instytucjach. Nowe dwie centrale o łącznej liczbie 200 numerów zainstalowano dopiero w 1948 roku. Od 1 stycznia 1947 roku zaczęto także pobierać opłaty za użytkowanie odbiorników radiowych. W okresie wyborów do Sejmu od 2 stycznia do 21 lutego 1947 roku nadzór całodobowy na urzędem i aparatura telekomunikacyjna przejęła Komenda Powiatowa MO. 
W listopadzie 1947 roku Urząd Pocztowo-Telekomunikacyjny przeniesiony został z budynku przy ulicy Piłsudskiego 30 do nowej siedziby przy ulicy Kościuszki 22. W 1948 roku przydzielono do Rypina drugi samochód ciężarowy do przewozu paczek. Samochody obsługiwali wówczas Jan Czerwiński i Grzegorz Góralewski. 

W 1951 roku Czesław Zarębski przeniesiony został na stanowisko naczelnika Urzędu Pocztowego w Bydgoszczy, a w rok później został mianowany dyrektorem Okręgu Poczty Województwa Bydgoskiego. W Rypinie przez rok obowiązki naczelnika pełnił Lucjan Harke, a od grudnia 1952 roku funkcję naczelnika przejął Stefan Marcinkowski. W kwietniu 1954 roku Marcinkowski został przeniesiony na takie samo stanowisko do Aleksandrowa Kujawskiego, a do Rypina przysłany został nowy naczelnik Franciszek Wilma. W listopadzie 1956 roku nowym naczelnikiem Powiatowego Zarządu Łączności (nowa nazwa wprowadzona w lipcu 1954 roku) w Rypinie został Ignacy Woźniak, wcześniej pełniący tę samą funkcję w Chełmnie. 

W 1956 roku Poczta, zwana Powiatowym Zarządem Łączności w Rypinie, mieściła się w starym budynku przy ulicy Kościuszki 22. Wiosną tegoż roku rozpoczęto budowę nowego gmachu dla urzędu przy ulicy Mławskiej 14. Wykonawcą było rypińskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Terenowego, zarządzane wówczas przez Mieczysława Cieplińskiego. W 1957 roku nastąpiła ponowna zmiana nazwy poczty na Obwodowy Urząd Pocztowo-Telekomunikacyjny. W maju 1958 roku mianowano w Rypinie nowego naczelnika urzędu, Józefa Pietrzaka, który funkcję tę będzie pełnił do 1979 roku. 5 października 1958 roku uroczyście otwarto nowy gmach Poczty w Rypinie przy ulicy Mławskiej 14. Część budynku przeznaczono na mieszkania dla pracowników. 

W latach siedemdziesiątych Urząd Pocztowy w Rypinie zarządzany był przez Józefa Pietrzaka. W 1975 roku nadzór nad rypińską pocztą przejął Wojewódzki Urząd Pocztowy we Włocławku. Oddzielony Urząd Telekomunikacji podporządkowany został także strukturom wojewódzkim we Włocławku. W 1979 roku na emeryturę przeszedł długoletni naczelnik urzędu pocztowego Józef Pietrzak. Od 1 lutego 1980 roku funkcję tę objęła Sabina Stańczyk.

W 1989 roku Urząd Pocztowy Rypinie uzyskał miano Urzędu Obwodowego z nadzorem nad urzędami pocztowymi w Działyniu, Okalewie, Ostrowitem, Pręczkach, Rogowie, Skrwilnie, Stępowie, Trąbinie, Ugoszczu, Urszulewie, Zbójnie i Żałem. Naczelnikiem Urzędu Obwodowego została mianowana Sabina Stańczyk. Nadal Urząd Pocztowy w Rypinie podlegał Rejonowemu Urzędowi Poczty we Włocławku, którego dyrektorem został w 1992 roku rypinianin Marek Borowicz. Wydatnie przyczyniło się to do przekazania środków finansowych do Rypina i rozpoczęcia kapitalnego remontu budynku poczty. 5 maja 1997 roku odbyła się uroczystość oddania odnowionego obiektu Obwodowego Urzędu Poczty. Otwarcia dokonał dyrektor Rejonowego Urzędu Poczty we Włocławku Marek Borowicz przy udziale dyrektora Okręgu Poczty w Gdańsku, dyrektora Gabinetu Wojewody Włocławskiego, miejscowych władz samorządowych. Budynek poświęcił ks. kanonik Zdzisław Tucholski, proboszcz parafii św. Trójcy w Rypinie.

W 1999 roku naczelnikiem Urzędu Pocztowego w Rypinie została Grażyna Dziedzińska. Funkcję tę pełniła do przejścia na emeryturę w 2015 roku. Naczelnikiem urzędu została wówczas Janina Sieradzka.

Piotr Gałkowski