Z dziejów samorządu w Rypinie (cz. 3 – 1970-1980)

Miejska Rada Narodowa w Rypinie wybrana w 1969 roku, w okres gierkowski, po grudniu 1970 roku, wprowadzona została przez przewodniczącego Jana Rupińskiego

(Druga część - KLIK)

Jednak już 31 marca 1971 roku radni wybrali na stanowisko przewodniczącego Prezydium Miejskiej Rady Narodowej Włodzimierza Goślickiego, który funkcję tę pełnił do 30 marca 1973 roku. Kolejnym przewodniczącym MRN wybrany został na krótko, do końca kadencji, Euzebiusz Zaleśkiewicz, wówczas pracownik wydziału komunikacji przy Prezydium Powiatowej Rady Narodowej.

9 grudnia 1973 roku odbyły się w Polsce kolejne wybory do rad narodowych. Radnymi Miejskiej Rady Narodowej w Rypinie zostali wybrani: Stanisław Klejnowski, Urszula Moszyńska, Jan Sarnowski, Aniela Borowska, Stanisław Makowiecki, Jerzy Gawryszewski, Józef Bytner, Jan Klimowski, Jan Grajkowski, Józef Wilkosz, Stefania Jesionkowska, Jan Czajkowski, Stanisław Maciejewski, Edmund Talkiewicz, Jan Markuszewski, Helena Ogłodzińska, Stanisław Redlewski, Jan Bartoszyński, Włodzimierz Furman, Anna Bojarska, Kazimierz Markuszewski, Mieczysław Jabczyński, Zygmunt Mirecki, Kazimierz Łukowski, Czesław Waśkiewicz, Zygmunta Bojanowska, Bronisław Czarnecki, Jan Czyżewski, Stanisław Dybanowski, Wanda Durnakowska, Wanda Cieplińska, Andrzej Staśkiewicz, Zygmunt Gumowski, Maria Przybyszewska, Bogusław Rupiński, Helena Grabowska, Feliks Lemański, Wilhelm Miźwiński, Irena Kozłowska, Leszek Jarzyński, Ryszard Gozdur, Bogdan Żołnowski, Stanisława Stasiak, Jan Smoliński, Antoni Rutkowski, Bronisław Tomaszewski, Jan Głowiński, Tadeusz Trojak, Jerzy Smosarski, Jerzy Sadowski, Danuta Kornowska, Jan Cendrowski, Hieronim Misiuda, Irena Brzozowska, Tadeusz Małecki, Teresa Grubalska, Wojciech Wróblewski, Andrzej Wiśniewski, Aniela Brodowska, Antoni Wiśniewski. Pod koniec kadencji w MRN zasiadali radni: z PZPR – 46, ZSL 3, SD 5, bezpartyjnych 19, członków ZSMP 5.

Feliks Lemański. Przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w latach 1973-1975. Urodził się w 1931 roku w Grabalu koło Szczutowa w powiecie rypińskim. W 1949 roku wstąpił do ZMP, a w 1951 roku do PZPR. W 1949 roku zatrudniony został w Urzędzie Pocztowym, a następnie w Komendzie Powiatowej „Służba Polsce”. Od 1954 roku pracował w Komitecie Powiatowym PZPR jako instruktor, a od 1971 roku jako I sekretarz KM PZPR w Rypinie, pełniąc jednocześnie od 1973 roku funkcję przewodniczącego Miejskiej Rady Narodowej. W 1975 roku, ze względu na stan zdrowia, przeszedł na rentę. Za pracę polityczną i społeczną odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1974). W 1979 roku decyzją Miejskiej Rady Narodowej wpisany został do Księgi Zasłużonych dla Miasta Rypina.

Wybrani radni na pierwszej inauguracyjnej sesji 20 grudnia 1973 roku złożyli ślubowanie: Ślubuję uroczyście jako radny pracować dla dobra narodu polskiego i pogłębiać jego jedność, przyczyniać się do umacniania więzi władzy państwowej z ludem pracującym, troszczyć się o jego sprawy, nie szczędzić swoich sił dla wykonywania zadań Rady Narodowej. Uroczystego otwarcia sesji dokonał najstarszy wiekiem radny, Zygmunt Mirecki. Zgodnie z ustawą o radach narodowych, która stwierdzała, że przewodniczącymi rad powinni być aktualni sekretarze instancji partyjnych odpowiednich szczebli, zaproponowano na tę funkcję ówczesnego I sekretarza Komitetu Miejskiego PZPR w Rypinie Feliksa Lemańskiego, co oczywiście Rada jednogłośnie zaakceptowała. Funkcje wiceprzewodniczących powierzono, również jednogłośnie, Stanisławowi Dybanowskiemu i Janowi Bartoszyńskiemu. Dokonano także wyboru przewodniczących komisji rady. Przewodniczącym komisji gospodarki komunalnej i mieszkaniowej został Jan Głowiński, komisji rozwoju gospodarczego, usług i handlu Jan Markuszewski, komisji ładu i porządku publicznego Józef Wilkosz, komisji oświaty, kultury i spraw socjalnych Teresa Grubalska. Przewodniczący MRN Feliks Lemański zgłosił także wniosek o wybór na stanowisko naczelnika miasta Euzebiusza Zaleśkiewicza, dotychczasowego przewodniczącego Prezydium MRN, co rada również zaopiniowała pozytywnie. Naczelnik miasta przejmował zadania przewodniczącego prezydium MRN. Euzebiusz Zaleśkiewicz sprawował funkcję pierwszego naczelnika miasta Rypina do 1 lipca 1975 roku.

W 1975 roku, bezpośrednio po wprowadzeniu reformy, Miejska Rada Narodowa, licząca dotychczas 60 radnych, zwiększyła się do 79 osób, w wyniku włączenia do niej radnych zlikwidowanej Powiatowej Rady Narodowej, a zamieszkałych na terenie miasta Rypina. Na stanowisko naczelnika miasta powołany został 1 lipca 1975 roku Jan Redlewski, dotychczasowy sekretarz Urzędu Powiatowego. Urząd Miejski przejął nie tylko wiele ustawowo określonych uprawnień i obowiązków zlikwidowanych organów powiatowych, ale także część budynku byłego Urzędu Powiatowego przy ul. Warszawskiej 40, do której przeniósł swoją siedzibę z dotychczasowej wieloletniej siedziby władz miejskich przy ulicy Janka Krasickiego 10. Pozostałą część obiektów byłego Urzędu Powiatowego przeznaczono na Przychodnię Rejonową i Rejonową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną. Sekretarzem Urzędu Miejskiego został mianowany Jerzy Białobłocki.

Jan Redlewski. Naczelnik miasta Rypina w 1975 roku. Urodził się w 1928 roku w Rypinie. W 1945 roku zatrudniony został w Miejskiej Radzie Narodowej w Rypinie. W latach 1950-1960 pełnił funkcję sekretarza MRN. Po krótkim okresie pracy w PZGS, w 1964 roku mianowany został sekretarzem Prezydium PRN w Rypinie i funkcję tę pełnił do kwietnia 1974, a następnie dyrektora Biura PRN. Od 1 lipca 1975 do 31 grudnia 1975 roku powierzono mu stanowisko Naczelnika Miasta. Od 1976 roku pracował w Mleczarni „ROTR”, a następnie w RZO. W 1981 roku przeszedł na emeryturę. Przez kilka kadencji, od 1947 roku, był radnym Miejskiej i Powiatowej Rady Narodowej. W latach 1957-1963 społecznie pełnił funkcję II, a następnie I sekretarza KM PZPR w Rypinie. Od 1945 roku do śmierci był aktywnym członkiem OSP w Rypinie. Przez cały okres pracy zawodowej z dużym zapałem uczestniczył w rozwiązywaniu problemów miasta. W 1984 roku odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. W 1984 roku decyzją Miejskiej Rady Narodowej wpisany został do Księgi Zasłużonych dla Miasta Rypina. Zmarł w 1989 roku.

24 września 1975 roku sesja MRN odbyła się w sali posiedzeń Komitetu Miejskiego PZPR w Rypinie. Na obrady przyjechał wojewoda włocławski Paweł Majewski, który przywiózł kandydata na nowego naczelnika Rypina, pracownika Urzędu Wojewódzkiego we Włocławku Jana Józefowicza. Na wstępie sesji wojewoda przedstawił rezygnację dotychczasowego naczelnika miasta Jana Redlewskiego i zaproponował kandydaturę na to stanowisko Jana Józefowicza, co Rada jednogłośnie zatwierdziła. W dalszej części posiedzenia zrezygnował ze względu na stan zdrowia z funkcji przewodniczącego MRN Feliks Lemański. Wybrano wówczas, również jednogłośnie, na tę funkcję, zgodnie z obowiązującym zwyczajem, I sekretarza KM PZPR w Rypinie Albina Borkowskiego. Kolejni przewodniczący MRN zmieniali się wraz ze zmianą na stanowisku I sekretarza Komitetu Miejskiego PZPR. 2 grudnia 1976 roku Albin Borkowski zrezygnował z funkcji I sekretarza KM PZPR w Rypinie i na stanowisko to wybrany został Waldemar Lewiński. W związku z tym Miejska Rada Narodowa zmuszona była zmienić w ten sam sposób przewodniczącego MRN i 26 stycznia 1977 roku wybrano na tę funkcję Waldemara Lewińskiego.

Euzebiusz Zaleśkiewicz. Pierwszy naczelnik miasta Rypina w latach 1973-1975. Urodził się w 1924 roku w Pokrzydowie koło Brodnicy. W 1945 roku rozpoczął pracę jako nauczyciel w Szkole Powszechnej w Zasadach. Od 1961 roku zatrudniony został w wydziale oświaty Prezydium PRN na stanowisku inspektora. W 1972 roku rozpoczął pracę w wydziale komunikacji, ale już w marcu 1973 roku objął funkcję przewodniczącego Prezydium MRN w Rypinie, a 20 grudnia tegoż roku stanowisko pierwszego naczelnika miasta. Z funkcji tej zrezygnował 1 lipca 1975 roku i powołany został wówczas na stanowisko dyrektora Rypińskiego Domu Kultury. W 1980 roku przeszedł na rentę. Krótko pracował jeszcze w bibliotece szkolnej Liceum Ogólnokształcącego. W 1986 roku za pracę zawodową i społeczną odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł w 2005 roku.

21 marca 1976 roku odbyły się wybory do Sejmu i wojewódzkich rad narodowych. Mieszkańcy Rypina spełniając w swojej naiwnej wówczas świadomości „patriotyczny obowiązek”, wybrali na radnych Wojewódzkiej Rady Narodowej we Włocławku z terenu miasta Franciszka Przeczewskiego, Jana Soborskiego, Bogusława Rupińskiego i Gabrielę Malinowską. Posłem do Sejmu z ramienia PZPR z okręgu włocławskiego, obejmującego również miasto Rypin, został Edward Szymański.

5 lutego 1978 roku odbyły się kolejne wybory do samorządu. Jak podano w komunikacie, na 8126 osób uprawnionych do głosowania, w wyborach wzięło udział 8126 osób, a na kandydatów Frontu Jedności Narodu oddano 8122 głosy. Mieszkańcy Rypina wybrali wówczas Miejską Radę Narodową w składzie: Jerzy Błaszkiewicz (ZSL), Adela Brodowska (bezpartyjna), Barbara Buchalska (PZPR), Daniela Buczyńska, Jerzy Chabowski (PZPR), Teresa Cieciórska (bezpartyjna), Jan Czyżewski (bezpartyjny), Maria Dudra (bezpartyjna), Witold Ferdyn (PZPR), Włodzimierz Furman (PZPR), Jan Głowiński (PZPR), Jan Golus (bezpartyjny), Tadeusz Gonia (SD), Bronisława Goślicka (bezpartyjna), Kazimierz Goślicki (PZPR), Jerzy Gójski (PZPR), Helena Grabowska (PZPR), Jan Grajkowski (bezpartyjny), Mieczysław Jabczyński (Bezpartyjny), Marian Jaworski (PZPR), Jerzy Kędziorski, Edmund Kaczmarski (bezpartyjny), Bronisław Kucharski (bezpartyjny), Ryszard Kuchnicki, Urszula Kwiatkowska, Wojciech Ledwochowski (PZPR), Waldemar Lewiński (PZPR), Mieczysław Leśniowski (ZSL), Józef Lubieniec (PZPR), Teresa Łukaszewska (PZPR), Stanisław Makowiecki (ZSL), Jan Markuszewski (PZPR), Barbara Mańkowska (SD), Stanisław Maciejewski (bezpartyjny), Zygmunt Mirecki, Ludwik Okniński (SD), Marianna Przybyszewska (bezpartyjna), Jan Redlewski (PZPR), Jan Rejs (PZPR), Antoni Rutkowski (PZPR), Wiesław Świątkowski, Andrzej Tuchalski (PZPR), Helena Watkowska (bezpartyjna), Czesław Waśkiewicz (PZPR), Józef Wilkosz (PZPR), Jan Wysocki (PZPR), Bożena Zaleśkiewicz (SD), Bogdan Żołnowski (bezpartyjny).

Przewodniczącym MRN wybrany został zgodnie z tradycją I sekretarz KM PZPR w Rypinie Waldemar Lewiński. Kandydatura została zgłoszona tylko jedna i jednogłośnie przyjęta przez radnych, a przygotowana wcześniej młodzież wręczyła kwiaty.

Wiceprzewodniczącymi rady wybrani zostali: Wojciech Ledwochowski (PZPR) i Bożena Zaleśkiewicz (SD). Na pierwszej sesji dokonano także wyboru komisji. Przewodniczącym komisji rozwoju gospodarczego i zaopatrzenia został Antoni Rutkowski, komisji gospodarki miejskiej i rolnictwa Jan Głowiński, komisji wychowania, oświaty, kultury i spraw socjalnych Witold Ferdyn, komisji przestrzegania prawa i porządku publicznego Józef Wilkosz. 1 lipca 1979 roku nastąpiła zmiana na stanowisku naczelnika miasta. Funkcję tę objął wówczas Stanisław Maklakiewicz, dotychczasowy naczelnik Gminy Rypin.

W drugiej połowie lat siedemdziesiątych sesje MRN zaczęto wykorzystywać do nadawania wysokich odznaczeń państwowych. Jako pierwszy w ten sposób wyróżniony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski w 1977 roku Romuald Wierzchowski, wówczas dyrektor Liceum Ogólnokształcącego. W styczniu 1979 roku Miejska Rada Narodowa podjęła uchwałę w sprawie założenia „Księgi Zasłużonych dla Miasta Rypina”, do której wpisywane miały być osoby przyczyniające się swoją działalnością w sposób szczególny do rozwoju społeczno-gospodarczego miasta. Ustalono trzy terminy wpisów: 21 stycznia z okazji wyzwolenia miasta; 1 Maja z okazji Święta Pracy; 22 Lipca z okazji rocznicy Odrodzenia Polski. Pierwszego wpisu do Księgi Zasłużonych dokonano z okazji 1 Maja 1979 roku. Uhonorowano wówczas: Władysława Gumińskiego, Ignacego Brzezińskiego, Franciszka Dłutka, Jana Głowińskiego, Jadwigę Gumińską, Franciszka Przeczewskiego, Romualda Wierzchowskiego i Jana Ciarkowskiego. Kolejny wpis do Księgi Zasłużonych dla Rypina nastąpił już w 22 lipca 1979 roku. Tytuł Zasłużonego przyznano wówczas: Feliksowi Lemańskiemu, Feliksowi Dąbrowskiemu, Janowi Grajkowskiemu, Zygmuntowi Rychlewskiemu, Reginie Wierzchowskiej, Romanowi Tuchewiczowi i Stefanii Jesionkowskiej.

Piotr Gałkowski